INNOWACJA PEDAGOGICZNA „Czytanie jest dobre na wszystko”- program edukacji czytelniczej przeznaczony do realizacji w klasie 2c w roku szkolnym 2019/20.
Autor programu: mgr Agnieszka Małecka-Szymańska
Wstęp
Potrzeba opracowania innowacji powstała w wyniku obserwacji zachowania klasy 2c
i szkolnej analizy poziomu czytania.
Zaobserwowano spadek zainteresowania książką tradycyjną. Uczniowie podczas wywiadu, jako najciekawsze formy spędzania wolnego czasu wymieniali najczęściej: grę na komputerze, na tablecie i na telefonie. Dla sporej grupy dzieci czytanie książek jest zajęciem bezużytecznym i nieatrakcyjnym.
Dzieci dorastają w środowisku, w którym mało się z nimi rozmawia. Kontakt
z książką wyparła telewizja i Internet. W rodzinach brak tradycji związanych z czytaniem. Książki w wielu przypadkach stały się elementem dekoracyjnym. Dzieci nie mają okazji oglądać dorosłego spędzającego czas wolny na czytaniu książki. Nie doświadczają również przyjemności jaką jest słuchanie pięknego czytania przez rodzica. Dzieci z ubogim zasobem słownictwa, słabo wyćwiczone w używaniu języka, pozbawione pozytywnych doświadczeń czytelniczych i wyobraźni mogą mieć trudności z opanowaniem najważniejszych umiejętności, w tym czytania. Trudności te przekładają się na problemy edukacyjne
i emocjonalne, które narastają wraz z wiekiem dziecka. Dzieci rodziców jawnie deklarujących, że nie czytają dzieciom i nie mają książek w domu, pomimo opanowania techniki czytania, mają mniejszą wiedzę o świecie, posiadają uboższą mowę opowieściową
i częściej doznają porażek w innych edukacjach. Obserwacja i analiza postępów w nauce pokazuje, że dzieci, którym regularnie czyta się w domu, mają szybsze tempo rozwoju, większy zapał do pracy, wyobraźnię i satysfakcje ze zdobywania wiedzy.
Warto również pamiętać, że mądrze dobrana literatura może być doskonałym źródłem ważnych i uniwersalnych wartości moralnych. Na podstawie ciekawej książki można wyposażyć dziecko w informacje dotyczące radzenia sobie z emocjami, historii naszego kraju, czy kształtować miłość do małej Ojczyzny.
Trudno wymienić wszystkie plusy płynące z czytania dzieciom i zmobilizowania do samodzielnej lektury. Pragnę, przez realizację treści zawartych w niniejszej innowacji, wyposażyć dzieci w niezbędne narzędzie do osiągnięcia sukcesu w życiu – nauczyć właściwie korzystać z książki.
Wierzę, że dzięki wprowadzonej innowacji poszerzę swoją działalność o nowe, a wszystkie podjęte działania przyczynią się do pełniejszego rozwoju uczniów oraz poprawy ich zachowania.
Zespół objęty innowacją: uczniowie klasy 2 c Szkoły Podstawowej nr 16 w Rzeszowie.
Czas trwania: wrzesień 2019 – czerwiec 2020 r.
Nauczyciel wdrażający innowację: Agnieszka Małecka-Szymańska - nauczyciel bibliotekarz, we współpracy z wychowawcą kl. 2c.
Uwagi do realizacji
Program ma charakter otwarty, można go modyfikować i dostosowywać dopotrzeb
i możliwości dzieci. Nauczyciel pełni w nim rolę koordynatora działań i pomocnika.
Cele programu
Głównym celem programu czytelniczego jest to, aby głośne czytanie dzieciom
i zachęcanie do samodzielnego czytania stało się priorytetem w szkole oraz w domach rodzinnych, a sama treść książki wpływała na ich pozytywny rozwój oraz lepsze zachowanie.
Cele szczegółowe:
-propagowanie czytelnictwa, książki i działań twórczych wśród dzieci i dorosłych,
-zacieśnianie więzi między członkami rodziny przez wspólne spędzanie wolnego czasu,
- budowanie mocnej więzi między dorosłym i dzieckiem,
- zapewnienie emocjonalnego rozwoju dziecka,
- rozwijanie języka, pamięci i wyobraźni,
- nauka myślenia, poprawa koncentracji ,
- poprawa techniki czytania,
- doskonalenie czytania ze zrozumieniem,
- podniesienie poziomu czytelnictwa,
- zachęcenie do udziału w konkursach czytelniczych,
- wzmacnianie poczucia własnej wartości dziecka,
- poszerzanie wiedzy ogólnej,
- kształtowanie postaw moralnych,
- zapobieganie uzależnieniu od telewizji i komputerów,
- kształtowanie nawyku czytania i zdobywania wiedzy na całe życie,
- zapoznanie z nowymi, ciekawymi książkami i ich autorami,
- zwiększenie liczby godzin na omawianie lektur,
- czytanie lektur nie we fragmentach, ale w całości,
- włączenie czynne rodziców i opiekunów w realizację innowacji.
Oczekiwane efekty
Uczeń:
- wzbogaci słownictwo,
- rozwinie wyobraźnię i wrażliwość poprzez obcowanie z książkami,
- poprawi technikę czytania,
- potrafi wypowiadać się na temat przeczytanych utworów, rozumie ich treść,
- poszerzy wiedze ogólną,
- chętnie korzysta z księgozbioru szkolnej biblioteki oraz WiMBP,
- wykształci nawyk czytania, jako atrakcyjna forma spędzania wolnego czasu,
- uważnie słucha czytanych książek,
- przedstawi na ilustracjach treść przeczytanych utworów.
Formy i metody pracy
Formy i metody pracy są różnorodne, dostosowane do poziomu, wiedzy i możliwości dzieci, wieku, ich doświadczeń życiowych, nawyków itp.
Metody pracy, które będą stosowane w pracy w trakcie realizacji programu to:
- czytanie w klasie, słuchanie audiobooków,
- imprezy biblioteczne: konkursy, wystawy,
- elementy biblioterapii,
- organizacja lekcji bibliotecznych,
- czytanie młodszym kolegom,
- tworzenie przez dzieci katalogu ilustrowanego „Nasze czytanki” /zeszyt lektur/,
- inscenizacje, przedstawienia.
Podstawowymi formami organizacyjnymi pracy jest działalność:
- indywidualna,
- zbiorowa,
- grupowa,
- zespołowa (jednolita i zróżnicowana).
Czytaniu towarzyszyć będzie wiele zajęć inspirowanych lekturą. W sali będą znajdować się półki z książkami dostępnymi dla dzieci.
W I semestrze i II semestrze roku szkolnego 2019/20, w ramach innowacji pedagogicznej, odbyło się w szkole 9 godzin innowacji w systemie stacjonarnym. Wszystkie zajęcia przeprowadzono w klasie 2c.
We wrześniu zapoznano rodziców z programem innowacji, przeprowadzono zajęcia w oparciu o książkę „Dziadek i niedźwiadek” Łukasza Wierzbickiego, ogłoszono konkurs „Moje czytanki – ilustrowany album przeczytanych książek” /tzw. zeszyt lektur/, którego rozstrzygnięcie zaplanowano na koniec roku szkolnego. W kolejnych miesiącach zorganizowano zajęcia w oparciu o wiersze dla dzieci napisane przez autorkę innowacji, zapoznano z przygodami Misia Paddingtona, włączono uczniów w organizację Dnia Pluszowego Misia w szkolnej bibliotece ( uczniowie wykonali ilustracje przedstawiające misiowych bohaterów) i przygotowano wystawę prac. W listopadzie zmodyfikowano program i zaplanowane zajęcia grudniowe przeprowadzono w oparciu o książkę „Dziewczynka z parku” Barbary Kosmowskiej. Następnie zaplanowano biblioterapię w oparciu o pozycję „ Bajko pomagają dzieciom” oraz legendy o Rzeszowie.
Od kwietnia działania innowacyjne przeniesiono, ze względu na pandemię, do internetu. Dla uczniów kl. 2c (oraz pozostałych chętnych nie tylko z naszej szkoły) były nagrywane filmy z autorskiej serii „ Opowieści na dobry dzień i dobrą noc”. Seria powstała głównie w oparciu o drugą część historii o skarpetkach napisanej przez Justynę Bednarek i liczyła aż 14 odcinków.
Można zauważyć, że podjęte działania przyczyniły się do pełniejszego rozwoju uczniów oraz poprawy ich zachowania i większego zainteresowania czytaniem, wzmocniły koncentrację i poczucie własnej wartości, poszerzyły wiedzę ogólną, wzbogaciły słownictwo.
Dowodem na sukces innowacji może być zajęcie, przez klasę objętą programem, 3 miejsca w szkole w konkursie czytelniczym (z przeliczeniem ilości książek przypadających na ucznia).
mgr Agnieszka Małecka-Szymańska
Podczas drugiego w 2020 r. spotkania innowacyjnego uczniowie poznali kilka legend z książki Marka Czarnoty „Podania, legendy i opowieści”. Pani Agnieszka Małecka-Szymańska przeczytała „ O tym, jak Wisłok królową Jadwigę uratował”, „ O złotej cegle na rzeszowskim zamku” oraz „ Dlaczego Budziwój nazywa się Budziwojem”.
Szczególnie zainteresowała wszystkich złota cegła wmurowana w wieżę zamkową przez Mikołaja Spytka Ligęzę.
Uczniowie obejrzeli podczas zajęć wiele pięknych zdjęć Krzysztofa Motyki z albumu „Rzeszów”. Zachęceni zostali też do przeczytania takich książek jak: „Opowiadania o dawnym Rzeszowie” Zofii Wikiery, „ Rzeszowiskie ulice” Marka Czarnoty i „ O herbie Rzeszowa” Jerzego Majki.
28 stycznia 2020 r. odbyły się kolejne zajęcia innowacyjne w kl. 2c. Tym razem uczniowie wysłuchali „ Bajek pomagających dzieciom” ( Opowieść o szarym sępie, Historia o jaskrawozielonej żabie w złocistożółte cętki) i dyskutowali kiedy dziecko nie lubi dzielić się z innymi oraz kiedy jest przyczepiana etykietka odludka.
Ostatnie w 2019 roku zajęcia innowacyjne podzielono na 3 spotkania. Ich zadaniem było uwrażliwienie dzieci i wspólna dyskusja na wiele trudnych tematów, które zostały poruszone w książce Barbary Kosmowskiej „Dziewczynka z parku”.
Uczniowie dowiedzieli się również jak wygląda kowalik – naprawdę wyjątkowy ptak, oglądając barwne ilustracje w „Małym ornitologu” Antoniego Kruszewicza. Mieli też możliwość samodzielnego pokolorowania rysunku kowalika, który wcześniej wkleili do zeszytu lektur.
Listopadowe spotkanie innowacyjne w kl. 2c odbyło się 12.11. Były to zajęcia pod hasłem „ Rozwijanie zdolności językowych, pamięci i wyobraźni”.
Uczniowie słuchali fragmentów książki M. Bonda „ Miś zwany Paddington”, a następnie odpowiadali na zadawane pytania w sposób jak najbardziej wyczerpujący.
Tego dnia, po lekcjach, zajęcia zostały jeszcze kontynuowane w klasowej grupie świetlicowej.
Na zadanie domowe uczniowie mieli wykonać prace plastyczne (na kartkach A4) przedstawiające niedźwiadka. Z dzieł tych zostanie stworzona wystawa w bibliotece podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Pluszowego Misia (25 listopada).
Uczniowie klasy 2c mieli możliwość zapoznania się, w ramach realizacji innowacji, z poezją dla dzieci pisaną przez samą realizatorkę programu. 21 października „trenowali” słuchanie ze zrozumieniem i koncentrację uwagi, słuchając rozmaitych wierszy. Podczas zajęć zaprezentowali też pierwsze wpisy do zeszytów lektur.
23 września 2019 r. odbyły się w kl. 2c pierwsze zajęcia w ramach innowacji pedagogicznej „Czytanie jest dobre na wszystko”.
Uczniowie zapoznani zostali z lekturą książki Łukasza Wierzbickiego „Dziadek i Niedźwiadek”. Na zajęciach omawiali, wspólnie z prowadzącą, relacje między dziadkiem a wnuczką, rozwijali język, pamięć i wyobraźnię. Słuchali opowieści o autentyczności historii niedźwiedzia Wojtka towarzyszącego polskiej armii na frontach II wojny światowej.
